Amsterdamse erfpachters krijgen laatste kans op voordelige overstap
Erfpachters die niet zijn overgestapt naar het nieuwe erfpachtstelsel krijgen van de gemeente toch nog één kans om dat wel te doen. Deze gevoelige concessie komt tot stand onder druk van de Autoriteit Consument en Markt.
Dat schrijft wethouder Marieke van Doorninck (erfpacht) woensdag aan de raad. Er komen circa 35.000 spijtoptanten in aanmerking voor deze nieuwe regeling, wat neerkomt op 15 procent van de erfpachters in Amsterdam. Van Doorninck buigt hiermee voor de druk van een groeiende groep critici op het erfpachtbeleid, waar inmiddels ook instanties zoals de ACM toe behoren. Eerder vonden Van Doorninck én een meerderheid in de raad dat de erfpachters die niet waren overgestapt, ‘ruim de tijd’ gehad hebben.
Al langer is er kritiek op het gemeentelijk handelen in de richting van erfpachters, inwoners en bedrijven die periodiek een vergoeding moeten betalen voor de grond in Amsterdam. Circa 80 procent van de grond binnen de gemeentegrenzen is in bezit van de gemeente. Dit levert de hoofdstad jaarlijks tientallen miljoenen euro’s op.
De gemeente introduceerde enkele jaren geleden een nieuw erfpachtstelsel waarbinnen erfpachters de mogelijkheid kregen om hun pacht in één keer eeuwigdurend af te kopen. Tot 8 januari 2020 was er gelegenheid om onder gunstige financiële voorwaarden over te stappen naar dit nieuwe stelsel. Circa 85 procent van de erfpachters heeft voor het verstrijken van die deadline een aanvraag gedaan. Maar nu de pacht onder invloed van de stijgende WOZ-waarden hard stijgt, zijn er steeds meer erfpachters in het oude stelsel die zich gedupeerd voelen. Voor hen komt er nu een spijtoptantenregeling.
Niet duidelijk genoeg
Deze regeling komt tot stand onder druk van diverse externe deskundigen, zoals de Autoriteit Consument en Markt. De ACM heeft zich gebogen over de vraag of de gemeente zich wel fair opstelt in de richting van erfpachters. Hoewel de gemeente volgens Van Doorninck juridisch niets te verwijten valt, vindt de toezichthouder wel dat de gemeente niet duidelijk genoeg gewaarschuwd heeft voor de financiële consequenties van niet overstappen.
“De voorlichting van de gemeente (…) was volgens de ACM voor een groep consumenten mogelijk niet duidelijk genoeg om het belang van het doen van een aanvraag onder de tijdelijke voorwaarden op waarde te kunnen schatten,” schrijft Van Doorninck. Ook onderzoekers van Deloitte en adviesbureau Berenschot concludeerden eerder al dat de gemeente coulanter had kunnen zijn richting pachters.
De regeling betekent concreet dat pachters nog één keer gebruik kunnen maken van de voordelige rekenmethode van voor 8 januari 2020. Erfpachters die het betreft krijgen zes maanden de tijd om alsnog over te stappen. Veel erfpachters zullen dat niet doen, zij zijn vanwege specifieke omstandigheden bewust niet overgestapt naar het nieuwe stelsel, zegt Van Doorninck.
Onlangs sprak ook de Tweede Kamer zich uit over het erfpachtbeleid. Een motie die opriep tot betere consumentenbescherming voor erfpachters werd Kamerbreed aangenomen. Ook vindt de Kamer dat de Autoriteit Financiële Markten toezicht moet gaan houden op erfpachtstelsels.
Oppositiepartijen reageren opgetogen op de draai van Van Doorninck. Met name CDA en VVD hebben de afgelopen jaren scherpe kritiek geuit op de zakelijke manier waarop de stad omspringt met de erfpachters en drongen aan op coulance. Erfpachtersbelangenvereniging AWEV is ook blij en noemt de bemoeienis van de ACM ‘een noodzakelijke eerste stap’.
Bron: Het Parool
